Soykut Özer: “Çanakkale’de riskli olduğu düşünülen binalar bir an önce yenilenmeli”

Soykut Özer, konuya ilişkin yazılı açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“30/10/2020 tarihinde İzmir Seferihisar açıklarında AFAD ‘a göre 6.6 Mw, Amerikan Yerbilimleri Enstitüsü ve Avrupa Sismoloji merkezi’ne göre 7.0 Mw büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Öncelikle tüm halkımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletip hayatını kaybeden insanlarımıza başsağlığı dileriz. Bu deprem maalesef bir kez daha aslında yaşadığımız önceki depremlerden ders almadığımızı ve halen daha hazırlıksız olduğumuzu gösterdi. Çanakkale ili olarak her ne kadar kuvvetli bir sarsıntı ile hissetmiş olsak dahi somut örnek olması açısından şu örneği vermek isteriz; Mevcut yönetmelik şartları altında Çanakkale kent merkezinde tasarlanan binalar yer yer değişiklik göstermek ile beraber ortalama 300-400 gal arasında bir ivmeye dayanacak şekilde projelendirilir. Bu depremin kent merkezinde yarattığı ivmeler, tasarım değerinin %5’i civarındadır. Yakın tarihte Çanakkale kent merkezini etkileyen 24/05/2014 Gökçeada depreminde (6,5 Mw) dahi Çanakkale bu depremin etkilerinden kat be kat fazla etkiye maruz kalmış ve kent merkezinde küçük hasarlar ile atlatılmıştır. Bu demektir ki eğer etkilenen bölgedeki binalar yönetmeliğe uygun yenilenmiş olsa hiçbir kayıp olmadan bu depremi atlatmak mümkündü. Çanakkale kent merkezinde ise yıkık veya ağır hasara uğramamış yeni bina olmaması zaten beklenen bir durumdur, Fakat eski yapılarda mühendislik hizmeti almadan yapılmış, yapıldığı  zamandaki yönetmelik koşullarını sağlamayan yapılarda hasar olmaması ise şanslı olduğumuz bir durumdur. İnsanımızın artık ‘’ bizim evimiz kayalık üzerine yapılmış’’ veya ‘’ yapan usta çok iyi yapmış ‘’ gibi mühendislikle alakası olmayan düşünceleri bir kenara bırakıp riskli olduğunu düşündüğü binalarını bir an önce yenilemelidir. Bu depremin etkilediği bölgeler aslında Çanakkale kent merkezi ile zemin bakımından benzerlik göstermektedir. Kalın alüvyonal zeminlerde deprem dalgaları sönümlenmek yerine etkisini arttırarak binalara etki etmektedir. Bu durumda aslında yıkıma sebep olmaması gereken dalgalar zemine bağlı değiştiğinden yıkıcı hale gelebilmektedir. Yeni yapılan binalarda zemindeki bu durumlar da göz önüne alınarak tasarım yapılmaktadır.  

Depremin ardından arama kurtarma faaliyetlerinde göstermiş olduğumuz ilerlemeyi maalesef hasar tespiti konusunda gösteremedik. Bölgedeki insanlara binalarının güvenli olup olmadığı ilk anda dışarıdan yapılacak gözlem ve basit işlemler ile söylenebilir. Bu kesin hasar tespiti olmayıp en azından afet bölgesinde yardıma muhtaç kişi sayısında azalma ve kaynakların daha etkin kullanılması açısından yararlı olacaktır. İnşaat mühendisleri odası bünyesinde, hem şubemizde hem diğer şubelerde eğitim almış mühendis yeterli sayıda mevcuttur, talep olması halinde bölgede görev alacaklardır. 

Son olarak Çanakkale kenti merkezi ölçeğinde gerek 24/05/2014 Gökçeada (AFAD Mw 6.5) gerekse bu depremde gayet iyi sınav vermiştir, fakat vatandaşlarımız rehavete kapılmamalı ve riskli olduğunu düşündükleri binalarını inşaat mühendisine kontrol ettirmeli ve gerekirse yenileme yoluna gitmelidir. Unutulmamalı ki depremleri engellemek mümkün değildir ancak yaşadığımız binaları daha güvenli hale getirerek riskleri minimum düzeye indirmek mümkündür.”