Kurban Bayramı’nda beslenme önerileri

İl Sağlık Müdürlüğü’nün açıklaması şu şekilde:

KURBAN BAYRAMI’NDA BESLENME ÖNERİLERİ

Bayramlar ailelerin bir araya geldiği, tatlıların hazırlandığı ve büyük sofraların kurulduğu özel günlerdir. Kurban Bayramı kırmızı etin yoğun ve sık tüketildiği bir bayramdır. Bu yüzden özellikle şişmanlık, yüksek tansiyon, kalp-damar, mide ve şeker hastalığı olan kişilerin beslenmelerine dikkat etmeleri gerekmektedir.

Bayram günü ülke genelinde bayram namazı sonrası kurbanlıklar kesilmeye başlanır ve yeni kesilmiş hayvanın eti hemen tüketilmek üzere kavrulur. Etler sindirimi zor olan besinlerdir. Özellikle yeni kesilmiş hayvanın etinde rigor motris (ölüm sertliği) olur ve etteki sertlik hem pişirmede hem de sindirimde zorluğa yol açar. Bu nedenle kurban etleri kesildikten sonra hemen tüketilmemeli, buzdolabında birkaç gün (en az 24 saat) dinlendirilmeli veya marine edilerek buzdolabında en az 8 saat bekletildikten sonra tüketilmelidir.

KURBAN ETLERİ NASIL PİŞİRİLMELİDİR?

Etlerin pişirilmesinde haşlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan kaçınılmalıdır. Etle yapılan yemekler kendi yağı ile pişirilmeli ve ilave yağ eklenmemelidir. Özellikle kuyruk yağı veya tereyağının et yemeklerinde kullanılmasından kaçınılmalıdır. Kurban bayramının geleneksel yemeği kavurmanın içine tereyağı veya kuyruk/iç yağı eklemeden, kendi suyunda, kısık ateşte pişirme yapılmalıdır.

Etler ızgarada pişirilirken, etle ateş arasındaki uzaklık (en az 15 cm) eti yakmayacak ve "kömürleşme" sağlamayacak şekilde ayarlanmalıdır. Çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi çeşitli "kanserojen maddelerin" oluşumuna neden olabileceği için tercih edilmemelidir.

Yüksek ateş yüzeydeki proteinleri birdenbire katılaştırır ve ısı etin iç kısmına ulaşamaz. Bu nedenle etlerin iç sıcaklığı en az 75 ºC olmalıdır. Çok yüksek ısı, etin dış yüzeyinin yanmasına ve su kaybının fazla olmasına yol açarak besin öğesi kaybını artırır.

KURBAN ETLERİ NASIL TÜKETİLMELİDİR?

Kırmızı et; iyi kalite hayvansal proteinin yanı sıra, demir, çinko, fosfor, magnezyum mineralleri ile B12, B6, B1 ve A vitaminleri içermektedir. Etler, C ve E vitaminini içermezler.

Bu nedenle etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında C vitamininden zengin sebze ve salata tüketilmesi oldukça önemlidir. Sebzelerde bulunan C vitamini, ette bulunan demirin emilimini arttırır.

Kavurma ve kırmızı et öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise sindirimi kolay olan sebze, kuru baklagil gibi posa içeriği yüksek yemekler tercih edilmelidir.

Etlerin yanında rafine edilmiş pilav/makarna yerine bulgur/esmer pirinç; asitli/gazlı içecekler yerine ayran/yoğurt/cacık tüketilmelidir. Ekmek olarak beyaz undan yapılmış somun ekmek, lavaş, yufka, bazlama yerine tam buğday, tam tahıllı ekmek veya tam çavdar ekmeği tercih edilmelidir.

Bayram ziyaretlerinde; meyve suları yerine açık çay/bitki çayları; hamur tatlıları/çikolata yerine sütlü tatlılar/meyveler tercih edilmelidir. Tükettiğimiz besinlerin sindirim ve emiliminin gerçekleşebilmesi için günlük (2-2.5 lt) su tüketimine dikkat edilmelidir.

KURBAN ETLERİ NASIL SAKLANMALIDIR?

Kesilen etlerin korunması ve saklanması insan sağlığı açısından çok önemlidir. Kurban etleri, büyük parçalar şeklinde değil, birer yemeklik olacak şekilde kıyma, kuşbaşı gibi küçük parçalara ayrılarak buzdolabı poşetine veya yağlı kağıda sarılmalı ve buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır.

Etler buzdolabında -2 santigrat derecede 1-2 hafta, derin dondurucuda ise -18 santigrat derecede 3-6 ay saklanabilmektedir.

Etler kolaylıkla bozulabilen potansiyel riskli besinlerdir. Bu yüzden etlerin, "oda ısısında açıkta bırakılacak şekilde değil", yine buzdolabının alt bölmesinde çözünmesi sağlanmalıdır. Derin dondurucuda saklanan etin buzdolabının sebzelik kısmının üstüne konularak çözünmesi beklenebilir.

Etlerin dondurulduktan sonra tekrar çözünmesi bazı "mikroorganizmalar" için üreme ortamı oluşturur. Etin çabuk çözünmesi amacıyla uygulanan kalorifer, soba üzerinde çözünme, oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler, insan sağlığı açısından tehlikeli sonuçları da beraberinde getirmektedir.  Çözünen et hemen pişirilmeli ve tekrar dondurulmamalıdır.

Kurban Bayramında da ısrarlı ikramlara karşı dikkatli olmalı sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen göstermeli, her gün düzenli fiziksel aktivite/ yürüyüş yapmaya dikkat etmeliyiz.

İl Sağlık Müdürlüğü olarak tüm halkımıza Kurban Bayramında sağlıklı, mutlu ve sevgi dolu bir bayram geçirmelerini diliyoruz.”